Wetenschappelijk onderzoek blijft de meest effectieve manier om kanker te begrijpen en te bestrijden. Daarom steunt Stichting tegen Kanker fundamenteel en klinisch kankeronderzoek aan de verschillende Belgische Universiteiten en ziekenhuizen met de financiering van fundamentele en klinische postdoctorale mandaten voor een totaalbedrag van 9 miljoen Euro.

Opvallend dit jaar: bijzonder veel inzendingen van hoge kwaliteit én een sterke vertegenwoordiging van vrouwelijke onderzoekers. Van de 97 ingediende voorstellen werden er 24 weerhouden.

“Stichting tegen Kanker vervult een essentiële brugfunctie en speelt een voortrekkersrol in de ondersteuning van baanbrekend kankeronderzoek in België. We ontvingen dit jaar bijzonder veel innovatieve onderzoeksvoorstellen van zeer hoge kwaliteit, afkomstig uit alle hoeken van het land — en opvallend veel daarvan werden ingediend door vrouwelijke onderzoekers. Dankzij onze financiering kunnen excellente artsen en wetenschappers vernieuwend en creatief onderzoek uitvoeren binnen hun universiteiten. Dat is cruciaal voor diepere inzichten in kanker, en komt uiteindelijk rechtstreeks ten goede aan de patiënt.” - - Els Decoster, PhD manager Departement Grants

Mandaten: motor voor vooruitgang en versnelling van het kankeronderzoek

Postdoctorale mandaten zijn van onschatbare waarde, zowel voor onderzoekers als voor mensen met kanker. Ze bieden jonge onderzoekers en artsen de kans om zich gedurende meerdere jaren te focussen op kankeronderzoek, wat rechtstreeks bijdraagt aan nieuwe inzichten, betere diagnoses en hoopvolle behandelingen.

“Fundamenteel onderzoek vormt de basis voor structurele vooruitgang in de strijd tegen kanker, door de mechanismen achter het ontstaan, de groei en de verspreiding van kanker te doorgronden. Klinisch onderzoek richt zich op betere diagnoses, effectievere behandelingen en een hogere levenskwaliteit voor mensen met kanker,” zegt prof. dr. Eric Van Cutsem, emeritus hoogleraar aan de KU Leuven en co-voorzitter van Stichting tegen Kanker. "Fundamenteel onderzoek ligt bovendien aan de basis van vrijwel alle belangrijke vooruitgangen op het gebied van kankerbehandelingen”, voegt Prof. dr. Pierre Coulie, emeritus hoogleraar aan de UC Louvain en co-voorzitter van Stichting tegen Kanker, “en dat onderzoek begint soms met doelstellingen die op het eerste gezicht weinig met kanker te maken hebben, maar onverwachte resultaten opleveren die tot therapeutische vooruitgang leiden."

Fundamenteel onderzoek

15 postdoctorale mandaten toegekend

Jonge onderzoekers (tot 40 jaar) kunnen zich dankzij deze mandaten gedurende vier jaar voltijds wijden aan fundamenteel kankeronderzoek in een Belgische universiteit. De mandaten dekken de loonkosten en zijn een cruciale stap naar een permanente academische positie.

Voorbeelden van fundamenteel onderzoek:

Nieuwe immunotherapie tegen hersenuitzaaiingen – Monica Vara-Perez (VUB)

Tot 40% van de kankerpatiënten krijgt vroeg of laat uitzaaiingen in de hersenen. Die worden vaak pas laat ontdekt en reageren daardoor slecht op bestaande behandelingen. Monica Vara-Perez van de VUB onderzoekt de rol van een specifieke groep immuuncellen – grens-bordergeassocieerde macrofagen (BAM’s) – die zich aan de rand van de hersenen bevinden.

Deze cellen lijken een sleutelrol te spelen bij hersenziekten, maar hun impact op hersenmetastasen is nog onbekend. Vara-Perez wil deze rol ontrafelen en onderzoeken of BAM’s kunnen worden ingezet voor nieuwe gerichte immunotherapieën. Zo wil ze een doorbraak forceren voor patiënten met hersenuitzaaiingen.

Nieuwe inzichten in littekenweefsel bij pancreaskanker – Mohamad Assi (Institut de Duve)

Pancreaskanker gaat vaak gepaard met fibrose, een ophoping van littekenweefsel rond de tumor. Het bestaat uit meerdere extracellulaire matrices (ECM). Maar dit weefsel volledig verwijderen blijkt schadelijk, wat erop wijst dat de verschillende bestanddelen ervan, zoals collageen en laminine, elk een eigen biologische functie hebben.

Mohamad Assi van het Institut de Duve onderzoekt hoe die componenten de groei en therapierespons van kankercellen beïnvloeden. Zijn focus ligt op het eiwit YAP1, dat cruciaal is voor celgroei en herstelmechanismen. Op basis van zijn bevindingen wil hij ophelderen hoe de verschillende componenten van het ECM de stabiliteit van YAP1 reguleren en welke invloed deze mechanismen hebben op de groei en behandeling van pancreaskanker. Zijn interdisciplinaire aanpak is erop gericht de behandeling van pancreaskanker te verbeteren.

Beter inzicht in sarcomen via RNA-profiel – Laurens Lambrechts (KU Leuven)

Sarcomen zijn zeldzame, moeilijk te classificeren kankers van het bot of steunweefsel. Laurens Lambrechts van de KU Leuven ontwikkelt een nieuwe techniek – RiboPRINT-seq – om deze kankers beter te begrijpen en te diagnosticeren.

Deze methode maakt het mogelijk om zowel het genetisch profiel (RNA) van tumorcellen als hun eiwitproductie in detail te analyseren. Daarmee wil Laurens Lambrechts ontrafelen waarom sommige sarcomen zo moeilijk te behandelen zijn, en hoe we ze beter kunnen onderscheiden. Het uiteindelijke doel: nauwkeurigere diagnoses en effectievere therapieën voor sarcoompatiënten.

Op jacht naar slapende kankercellen – Evelyne Collignon (Université Libre de Bruxelles)

Borstkanker kan soms jaren na een succesvolle behandeling terugkomen. De oorzaak? Slapende kankercellen die zich lange tijd onzichtbaar in het lichaam verstoppen.

Evelyne Collignon van de Université Libre de Bruxelles onderzoekt hoe deze cellen overleven en opnieuw actief worden. Met geavanceerde genetische technieken en patiëntgegevens wil ze de signalen blootleggen die deze sluimertoestand in stand houden. Op basis van deze ontdekkingen wil ze een platform ontwikkelen voor het testen van nieuwe behandelingen die in staat zijn om deze verborgen cellen te elimineren en herhaling te voorkomen.

Klinisch onderzoek

6 nieuwe en 3 verlengde mandaten toegekend

Klinische mandaten bieden arts-onderzoekers de mogelijkheid om 50% van hun tijd aan wetenschappelijk onderzoek te besteden en 50% aan patiëntenzorg. Dit zorgt voor een unieke kruisbestuiving tussen de praktijk en het labo, essentieel voor vooruitgang in behandeling.

Voorbeelden van klinisch onderzoek:

Big data als bondgenoot in kankerzorg – Annelies Verbiest (Universiteit Antwerpen)

Elke kankerpatiënt is uniek, en dat maakt de juiste behandeling vinden steeds complexer. Annelies Verbiest van de Universiteit Antwerpen wil met haar onderzoek big data inzetten om een lerend gezondheidszorgsysteem te creëren dat kan leren van elke unieke patiënt, om ook anderen persoonlijker advies te geven.

Door medische gegevens uit de dagelijkse praktijk veilig en direct inzetbaar te maken voor onderzoek, kunnen artsen leren van elke patiënt. Zo wordt het mogelijk om ook mensen die buiten klinische studies vallen beter advies te geven.

In samenwerking met (inter)nationale ziekenhuizen onderzoekt Verbiest onder meer de nevenwerkingen van immuuntherapie, bloedvergiftiging, ijzertekort, erfelijke kankers en de zorgkwaliteit bij long- en pancreaskanker. De resultaten worden meteen toegepast in het UZA, ten voordele van huidige én toekomstige patiënten.

Slimmere immunotherapie voor multipel myeloom – Céline Grégoire (CHU Liège)

CAR T-celtherapie biedt hoop voor patiënten met multipel myeloom, maar langdurige effecten blijven moeilijk te bereiken. Céline Grégoire van het CHU Liège onderzoekt hoe deze behandelingen krachtiger en duurzamer kunnen worden.

Ze focust op het immuungeheugen van T-cellen: door de therapie te verrijken met zogeheten geheugen-T-cellen (TeM), kunnen de CAR T-cellen langer actief blijven en de anti-tumoractiviteit optimaliseren. Céline Grégoire ontwikkelt een methode om deze TeM-cellen beter te isoleren en te verrijken, terwijl ze hun kweek optimaliseren om hun geheugenfunctie te behouden en hun expansie te verbeteren.

Onze ondersteuning versnelt het innovatief kankeronderzoek in België

Met deze investering blijft Stichting tegen Kanker haar rol waarmaken als voortrekker in de ondersteuning van innovatief kankeronderzoek in België. Deze mandaten zijn niet alleen een springplank voor jonge onderzoekers, maar ook een bron van hoop voor duizenden mensen die getroffen zijn door kanker.

Alle postdoctorale mandaten vindt u terug via onderstaande link:

https://kanker.be/projecten/

Grants

BEATING CANCER TOGETHER

9 mio euro voor postdoctorale mandaten